Wat is MS

Multiple sclerose is een chronische aandoening aan het centrale zenuwstelsel. Dit stelsel bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg en de oogzenuwen. 

De animatie hieronder legt in begrijpelijke taal uit wat MS is.

Het centrale zenuwstelsel is opgebouwd uit miljoenen zenuwcellen. Deze cellen zijn allemaal met elkaar verbonden via zenuwuitlopers. Deze uitlopers hebben een isolerende laag die myeline heet. Hier gaat het mis als je MS hebt: door ontstekingen in het zenuwstelsel beschadigt de myeline, een beschermlaagje rond je zenuwvezels.

Dit betekent dat je hersenen prikkels en signalen niet meer goed kunnen verzenden naar bijvoorbeeld je armen. Deze kun je dan minder makkelijk bewegen.

Schub

Je afweersysteem valt de eigen zenuwcellen aan. Daarom wordt MS ook wel een auto-immuunziekte genoemd. Zo’n aanval noem je schub (spreek uit als sjoep) en veroorzaakt een ontsteking. Hierdoor ervaar je opeens klachten. Wanneer de ontsteking verdwijnt, verdwijnen vaak ook je klachten. Dit kan binnen een paar dagen tot een paar weken gebeuren. De ontstekingen veranderen uiteindelijk in harde plekken in het zenuwstelsel. Letterlijk betekent multiple sclerose dan ook meervoudige (multiple) littekens (sclerose).

Onderstaande video van MS Zorg Nederland legt hoe je een schub herkent en wat je ertegen kunt doen.

Myeline

Naast ontstekingen krijg je vaak ook te maken met een ander ziekteproces: het zenuwweefsel werkt langzaamaan steeds slechter. Dit komt doordat je afweersysteem bij schubs het myelinelaagje niet alleen aanvalt, maar dikwijls uiteindelijk vernietigd. Wat je hiervan merkt? Meer klachten en weinig verbetering. Kortom, een langzame, algehele achteruitgang, al geldt dit lang niet voor alle mensen met MS.

Iedereen ervaart MS anders

MS verloopt bij iedereen anders. Vooraf valt niet te zeggen hoe de ziekte bij jou verloopt en welke klachten je krijgt. De een ervaart klachten die een ander nooit krijgt. Ook de ernst van zo’n klacht verschilt vaak. Neem bijvoorbeeld krachtverlies in je benen: sommigen ervaren zware benen, anderen belanden in een rolstoel. Maar wist je dat 80% van de mensen met MS na tien jaar gewoon nog kan lopen?

Vaker MS in koudere landen

Opvallend is dat MS vaker voorkomt in koudere landen dan in warmere landen. Woon je in Nederland? Dan heb je een grotere kans om MS te krijgen dan wanneer je bijvoorbeeld in Italië woont. Je zou kunnen zeggen: hoe verder van de evenaar je woont, hoe groter de kans op MS.

In ons land hebben circa 34.000 mensen MS. Het valt op dat vrouwen vaker MS krijgen dan mannen. De eerste klachten treden vaak op tussen de 15 en 50 jaar.

Symptomen MS

De symptomen van MS zijn divers, en het ziekteverloop is onvoorspelbaar. De plek waar je myelinelaagje beschadigd raakt, bepaalt welke symptomen je krijgt. Dit zijn de meest voorkomende klachten:

• Moeheid: ernstige, langdurige vermoeidheid
• Oogproblemen: pijn in je ogen, verminderd zicht, en dubbel of wazig zien
• Spraakproblemen: mindere concentratie, traag denken, moeilijk woorden kunnen vinden of onduidelijk spreken
• Tintelingen: branderig of koud gevoel, tintelingen of juist een doof gevoel
• Coördinatie: spraakstoornis, duizeligheid en trillingen (vooral in je handen)
• Problemen met plassen: incontinentie, blaasontsteking of vaker moeten plassen
• Problemen met poepen: verstopping, incontinentie of diarree
• Seksuele problemen: door lichamelijke of psychische klachten
• Pijn in je gezicht
• Cognitieproblemen: moeite met concentreren en leren
• Gevoel: tintelingen, koude handen en voeten, gevoelsstoornissen (koud en warm voel je niet meer); een brandend gevoel komt ook vaak voor