Symptomen typeren een ziekte. Die van MS zijn erg verschillend – en niet iedereen ervaart dezelfde symptomen. Hoe dit komt? De plek waar je afweersysteem aanvalt (en dus waar je myelinelaagje beschadigd raakt), bepaalt welke symptomen je krijgt. Jij kunt bijvoorbeeld plasproblemen ervaren terwijl iemand anders met MS daarvan geen last heeft.
Een recent onderzoek van een Spaanse MS-kliniek heeft uitgewezen dat de gemiddelde leeftijd waarop mensen de eerste symptomen van MS krijgen, de afgelopen vijftig jaar is gestegen. Het onderzoek richtte zich op mensen met Relapsing Remitting Multiple Sclerose (RRMS), de meest voorkomende vorm van MS.
De meest voorkomende MS-symptomen zijn:
Vermoeidheid
Je bent opeens heel erg en vooral lang moe. Je voelt je uitgeput en hebt grote moeite je te concentreren.
Aan deze vermoeidheid is niet veel te doen; wel kun je leren spaarzamer met je energie om te gaan. In ons webinar Energiemanagement gaf ergotherepeute Célie Journée tips over hoe je kunt omgaan met de hoeveelheid energie die je ter beschikking hebt.
Oogproblemen
Je kunt tijdelijk slechter zien – met één oog, en soms met alle twee je ogen. Soms zie je zelfs dubbel of wat wazig. Helemaal niets meer zien komt gelukkig nauwelijks voor.
Zwakke of stijve spieren
Je hebt last van zwakke of juist stijve spieren. Vaker in je benen dan in je armen. In veel gevallen merk je het eerst aan één been, en pas later aan je andere. Een moe gevoel in je heup komt ook voor, en zware voeten of benen.
Spraakproblemen
Je gaat onduidelijker praten: woorden kun je moeilijk vinden of je spreekt onduidelijk. Daarnaast kun je door ademhalingsproblemen ook een zwakkere stem hebben. Lange pauzes tussen woorden komen ook voor.
Tintelingen of een doof gevoel
Je hebt een doof gevoel of een tintelend, branderig of juist koud gevoel. Soms voel je al pijn bij een lichte aanraking. En buig je je nek naar voren? Dan kun je een soort schok langs je rug, armen en benen voelen.
Coördinatieproblemen
Je bent duizelig: je voelt alsof je zelf of de wereld om je heen ronddraait. Soms trillen je handen. Dit merk je goed als je schrijft of je blouse dichtknoopt. Als je klachten toenemen, kun je moeilijker lopen – evenwicht bewaren is dan lastig.
Problemen met plassen
Je blaasspier is te actief. Hierdoor kun je je urine moeilijk ophouden. Soms plas je maar een paar druppels. Daarnaast kan plassen gevoelig zijn. Ook kan je sluitspier te actief zijn; je hebt een slappe straal die wordt onderbroken. Na het plassen kan het zijn dat je blaas nog niet helemaal leeg is. Gevolg: urineverlies bij lachen of hoesten.
Problemen met poepen
Merk je dat je minder vaak naar de wc moet? Dan heb je te maken met een verstopping. Ook kan je ontlasting droog en hard zijn waardoor je deze maar moeilijk naar buiten kunt persen. Ook kun je last hebben van diarree.
Gehoorproblemen
Het kan zijn dat je niet meer goed kunt horen, vaak maar aan één kant. Ook kun je tijdelijk last hebben van een aanhoudende, vervelende piep in je oren. Helemaal niets meer horen, komt gelukkig bijna nooit voor.
Seksuele problemen
Je hebt minder zin in seks door vermoeidheid, bewegingsbeperkingen, spierzwakte of incontinentie. Maar dit kan ook psychisch zijn: bijvoorbeeld door angst, somberheid en schaamte.
Pijn
Door een beschadigde zenuw kun je pijn in je gezicht voelen. Vaak zijn dit dan korte perioden van een paar seconden of een paar minuten. Dit komt meerdere keren per dag voor. Ook kun je pijn voelen door bijvoorbeeld aanraking, kauwen of tandenpoetsen.
Geheugenverlies
Je kunt je minder goed concentreren. Als je je aandacht er niet bij kan houden, kun je informatie moeilijker opnemen en onthouden. Dit heeft gevolgen voor je korte-termijn-geheugen: recente dingen sla je dan lastiger op. Zie onze bibliotheek Cognitie.
Gevoelsstoornissen
Je hebt koude handen en voeten. Of je hebt gevoelsstoring: koud en warm voel je dan niet meer. Bijvoorbeeld als je met je blote voeten op koude keukentegels staat – die koude voel je dan niet. Ook kun je een tinteling of juist verdoofd gevoel ervaren.
Onzichtbare symptomen van MS
Veel symptomen van MS zijn onzichtbaar. Dit kan leiden tot onbegrip uit de omgeving. Over onzichtbare symptomen maakten wij onderstaande animatie.
Foto: Martin de Bouter